Avrupa futboluna damga vuran Türk maestrolar
“Muzzy” İzzet’ten Mehmet Scholl’a, Yıldıray Baştürk’ten Mesut Özil’e, Hamit Altıntop’tan, Tugay Kerimoğlu’na, Nuri Şahin’den, Emre Belözoğlu ve Arda Turan’a birçok Türk kökenli orta saha, ismini Avrupa futbol tarihine yazdırmayı başardı.
Günümüzde ise Avrupa’daki “Türk orta saha geleneğini”, değişen durum ve oyun anlayışlarıyla paralel olarak Manchester City’nin “vazgeçilmezi” İlkay Gündoğan, Inter’in “lideri” Hakan Çalhanoğlu, Juventus’un “10” numarası Kenan Yıldız, Real Madrid’in “geleceği” Arda Güler, Benfica’nın parlayan yıldızı Orkun Kökçü üzere isimler sürdürüyor.
Avrupa futbolunda iz bırakan Türk kökenli orta alanlar:
– Mustafa İzzet
İngiltere’nin başşehri Londra’da 1974’te dünyaya gelen Mustafa İzzet, İngiltere Premier Lig’de kendini kanıtlayan birinci Türk futbolculardan oldu.
Çalışkanlığı ve bitmek bilmeyen gücüyle mesleğini şekillendiren “Muzzy” lakaplı futbolcu, hem savunmaya hem de atağa katkı veren çift istikametli orta saha olarak misyon yaptı.
Chelsea altyapısından yetişen Mustafa, mesleğinin en parlak devrini Leicester City’de geçirdi. Leicester City formasıyla Premier Lig’de 200’den fazla maça çıkan Mustafa, 1997 ve 2000 yıllarında İngiltere Lig Kupası’nı kazandı. Mustafa, faal mesleğini, Leicester’da geçirdiği 8 dönemin akabinde transfer olduğu Birmingham City’de noktaladı.
Milli kadro tercihini İngiltere yerine Türkiye’den yana kullanan futbolcu, 2002 FIFA Dünya Kupası’nda 3’üncülük elde eden takımda yer aldı.
– Mehmet Scholl
Türk baba, Alman annenin oğlu olarak Almanya’da doğan Mehmet Scholl, teknik kapasitesi, oyun görüşü ve pas kalitesiyle Alman futbol tarihinin en kıymetli oyuncuları ortasına girmeyi başardı.
Oynadığı ekiplerin “beyni” olan Scholl, ferdî hünerleriyle de fark yaratarak “klasik 10 numarayı” temsil eden değerli oyuncular ortasında yer aldı.
Karlsruher’de başladığı mesleğinin büyük kısmını Bayern Münih’te geçiren Scholl, Bundesliga’yı 8, Almanya Kupası’nı ise 5 kere kazandı ve futbolu bıraktığında Bundesliga tarihinin en çok şampiyonluk kazanan oyuncusu unvanına sahipti.
Almanya Ulusal Kadrosu formasını giyen Scholl, 1996 Avrupa Futbol Şampiyonası’nı kazanan takımın değerli kesimlerinden biriydi.
– Yıldıray Baştürk
Yıldıray Baştürk, hamle tertiplerini yönlendiren oyun görüşü, pas yeteneği ve top sürme hüneriyle Almanya’da yetişmiş en özel Türk futbolculardandı.
Bochum’da gösterdiği başarılı performansın akabinde Bayer Leverkusen’e transfer olan Yıldıray, 2001-02 döneminde Bundesliga, Almanya Kupası ve UEFA Şampiyonlar Ligi’nde ikinci olan ve şampiyonluğu son anda kaçıran Bayer Leverkusen takımında kilit rol oynadı.
Aynı dönemin sonunda, Türkiye A Ulusal Futbol Grubunun 2002 FIFA Dünya Kupası’nda elde ettiği üçüncülükte de kıymetli misyon üstlenen oyuncu, Bayer Leverkusen’deki 4 döneminin akabinde Hertha Berlin’e geçti.
Stuttgart ve Blackburn Rovers formaları da giyen Yıldıray, Tugay Kerimoğlu üzere İngiliz takımında futbolu bıraktı.
– Tugay Kerimoğlu
Tugay Kerimoğlu, liderliği, uzun aralı pasları ve oyun kurma maharetiyle mesleğini üst seviyede sürdürdü.
Galatasaray’da kazandığı 6 Süper Lig şampiyonluğu ve UEFA Kupası zaferinin akabinde İskoçya’nın Glasgow Rangers kulübüne giden Tugay, 1 lig ve 1 İskoçya Kupası şampiyonluğu yaşadı.
İngiltere Premier Lig grubu Blackburn Rovers’ın yolunu 2001 yılında tutan Tugay, 8 yılda istikrarlı performans sergileyerek İngiliz futbolseverlerin hürmetini kazandı.
Teknik yöneticiler ve ekip arkadaşları tarafından Premier Lig’in “en teknik orta sahalarından” biri olarak gösterilen Tugay, mesleğini 39 yaşında İngiltere’de sonlandırdı.
– Arda Turan
Arda Turan, top sürme yeteneği, pas kalitesi ve büyük maçlarda gösterdiği tesirli performanslarla isminden kelam ettirdi.
Kaptanlığa yükseldiği Galatasaray’daki başarısı sonucunda Atletico Madrid’e transfer olan Arda, 2 yıl formasını giydiği Madrid grubunda 1 La Liga, 1 UEFA Avrupa Ligi, 1 UEFA Harika Kupa, 1 İspanya Kupası ve 1 İspanya Harika Kupası şampiyonluğu yaşadı.
Kupalarla dolu Atletico Madrid mesleğinin akabinde 2015 yılında 34 milyon avro rekor bonservis bedeliyle Barcelona’ya geçti.
Barcelona’nın transfer yasağı sebebiyle birinci 6 ay forma giyemeyen futbolcu, yasak bittikten sonra eski formuna kavuşmakta zorlandı. Arda, Barcelona’da 2 La Liga, 2 Copa del Rey, 1 İspanya Muhteşem Kupa, 1 UEFA Muhteşem Kupa, 1 FIFA Kulüpler Dünya Kupası kazandı.
Türkiye’ye 2018 yılında dönerek Başakşehir ve Galatasaray formalarını giyen Arda, 2022’de futbolu bıraktı.
– Emre Belözoğlu
Emre Belözoğlu, pas yeteneği ve agresif oyun biçimiyle Türk futbolunun en uzun soluklu mesleklerinden birini yaşadı.
Genç yaşta sistemli forma bahtı bulduğu Galatasaray’da kadronun en değerli isimlerinden biri haline gelen oyuncu, 2000 yılında UEFA Kupası’nı kazanan takımda yer alarak büyük çıkış yaptı.
Inter’in yolunu tutan ve Milano takımındaki 3 dönemde 1 İtalya Kupası şampiyonluğu yaşayan Emre, 12 milyon avro bonservis bedeliyle Newcastle United’a transfer oldu. Newcastle takımından Fenerbahçe’ye gelerek Türkiye’ye dönen Belözoğlu’nun yolu, 4 yıl sonra tekrar Avrupa’ya düştü.
İspanyol devi Atletico Madrid’e giden Emre, burada 1 UEFA Avrupa Ligi ve 1 UEFA Muhteşem Kupa kazandı lakin transferinden yalnızca 6 ay sonra yine Fenerbahçe’ye döndü.
Avrupa kulüplerinde yaşadığı 3 kupa zaferinin yanı sıra Türkiye’de 6 Süper Lig, 4 Türkiye Kupası ve 3 Harika Kupa kazanan Emre, 40 yaşında futbolu bıraktı.
– Hamit Altıntop
Hamit Altıntop, çift taraflı oyun yapısı, fizik gücü ve sert şutlarıyla Avrupa futbolunda kendini kanıtladı.
Almanya’da yetişen Altıntop, Schalke 04 formasıyla Bundesliga’da çıkış yaptı ve burada Almany Kupası’nı kazandı.
Schalke yıllarından sonra, 2 Bundesliga, 2 Almanya Kupası ve 2 Almanya Üstün Kupası kazanacağı Bayern Münih’in yolunu tutan ve geçirdiği 4 yılın akabinde Real Madrid’e transfer olan Hamit Altıntop, burada da 1 La Liga ve 1 İspanya Muhteşem Kupa aldı fakat istediği süreyi bulamadığı için Galatasaray’ı tercih etti.
Galatasaray formasıyla 2 Süper Lig, 3 Türkiye Kupası ve 2 Türkiye Muhteşem Kupası kazanan oyuncu, UEFA Şampiyonlar Ligi’nde çeyrek finale yükselen takımda değerli rol oynadı.
Kariyerinin son yıllarını Darmstadt 98’de geçiren Hamit, Alman grubunda futbolu bıraktı.
Almanya’da doğup ulusal ekip tercihini Türkiye’den yana kullanan oyunculardan Hamit, 2008 UEFA Avrupa Futbol Şampiyonası’nda Türkiye’nin yarı finale yükselmesinde büyük hisse sahibi oldu ve turnuvanın en uygun 11’ine seçildi.
A Ulusal Ekipte 2010 yılında Kazakistan’a attığı golle 2010 Puskas Yılın Golü mükafatını kazanan Hamit, bunu başaran birinci ve tek Türk futbolcu oldu.
– Nuri Şahin
Nuri Şahin, oyun görüşü, liderliği ve pas yeteneğiyle Almanya’da yetişen kıymetli Türk futbolcular ortasına girdi.
Borussia Dortmund formasıyla şimdi 16 yaşında Bundesliga’da sahaya çıkarak lig tarihinin en genç oyuncusu rekorunu kıran Nuri, hem Almanya hem Türkiye ulusal kadrolarından davet aldı.
Tercihini Türkiye’den yana kullanan oyuncu, birinci profesyonel maçından yalnızca 2 ay sonra ulusal kadro daveti aldı ve birinci müsabakasında Almanya ağlarını havalandırarak Türkiye A Ulusal Ekip tarihinin hem en genç forma giyen oyuncusu hem de en genç gol atan futbolcusu unvanlarını elde etti.
2007-08 dönemini Feyenoord takımında kiralık geçiren Nuri, 1 Hollanda Kupası kazandı. Sonrasında Dortmund’un aslarından olan ulusal futbolcu, kulübün 2010-11 döneminde kazandığı Bundesliga şampiyonluğunda “maestroluk” yaptı ve Bundesliga’da Yılın Orta Saha Oyuncusu Ödülü’nü kazandı.
Bu performans sonrasında Real Madrid’e transfer olan Nuri, sakatlıklar nedeniyle İspanya’da beklenen performansı gösteremedi.
Madrid takımı, kendisini Liverpool’a kiraladı lakin Nuri burada da beklenileni veremedi ve dönem sonunda yine Dortmund’a döndü.
Werder Bremen ve Antalyaspor kadrolarında da forma giyen oyuncu, 1 Bundesliga, 1 La Liga, 1 Almanya Kupası, 1 Hollanda Kupası ve 2 Almanya Üstün Kupası kazandığı futbolculuk mesleğini 34 yaşında noktaladı.
– Mesut Özil
Mesut Özil, hassas pasları, harika oyun görüşü ve atak tertiplerindeki ustalığıyla futbol tarihinin en büyük oyun kurucularından kabul edildi.
Schalke 04’te başladığı profesyonel mesleğine Werder Bremen’de devam eden Mesut, 1 Almanya Kupası kazandığı Bremen grubundan 18 milyon avro bonservis bedeliyle Real Madrid’e transfer oldu.
Üç yıl formasını terlettiği Madrid grubunda 1 La Liga Şampiyonluğu, 1 İspanya Kupası ve 1 İspanya Muhteşem Kupa’sı kazanan futbolcu, burada gösterdiği performansla 47 milyon avro karşılığında Arsenal’in yolunu tuttu. Londra grubunda uzun yıllar kadrosunun kilit oyuncusu olan Özil, burada kupa koleksiyonuna 4 FA Cup ve 2 Community Shield ekledi.
Kariyerinin sonlarında yolu Türkiye’ye düşen Özil, Fenerbahçe ve Başakşehir’de oynayarak futbolu 2023’te bıraktı.
2014 FIFA Dünya Kupası’nda Almanya ile şampiyonluk yaşayan Özil, mesleği boyunca yaptığı 262 asistle futbol tarihinin en çok asist yapan 7. oyuncusu pozisyonunda bulunuyor.
– İlkay Gündoğan
İlkay Gündoğan, oyun zekası, pas kalitesi ve tempo belirleme yeteneğiyle günümüz futbolunun en değerli orta saha oyuncularından biri haline geldi.
İlk profesyonel maçlarına Nürnberg formasıyla çıkan İlkay, burada parlayarak Borussia Dortmund’a transfer oldu. 2011’de teknik yönetici Jürgen Klopp idaresindeki kadronun as oyuncuları ortasında yer alan İlkay, Dortmund takımıyla 1 Bundesliga, 1 Almanya Kupası ve 2 Almanya Muhteşem Kupası kazandı.
Manchester City’ye 2016 yılında transfer olan ve burada Premier Lig’in en başarılı orta alanları ortasına girmeyi başaran İlkay, Manchester takımında 5 Premier Lig, 2 FA Cup, 4 Lig Kupası, 2 Community Shield ve 1 UEFA Şampiyonlar Ligi kupası alarak İngiltere futbol tarihinin en fazla kupa kazanan yabancı oyuncuları ortasına ismini yazdırdı.
Barcelona’ya 2023’te giden fakat 1 yıl sonra Manchester City’e dönen İlkay Gündoğan, 82 maç forma giydiği Almanya Ulusal Ekibinde da kaptanlığa kadar yükseldi.
– Hakan Çalhanoğlu
Hakan Çalhanoğlu, top tekniği, oyun görüşü ve frikik golleriyle tanındı.
Almanya doğumlu “yaratıcı orta saha”, 18 yaşında transfer olduğu Hamburg’da başarılı performans göstererek Bayer Leverkusen’in yolunu tuttu.
Leverkusen takımında de çıkışını sürdüren oyuncu, 2017’de 23 milyon avro bonservis bedeli karşılığında Milan’a transfer oldu. Milan’daki 4 yılında grubunun ana kesimlerinden biri olarak vazife yapan Hakan, mukavelesinin bitiminde sürpriz kararla başka Milano takımı Inter’e geçti.
Klasik “10 numara” geldiği Inter’de, oyun kurucu defansif orta saha konumuna evrilen Hakan, bu değişiklik sonrasında dünyanın en düzgünlerinden biri olarak gösterildi. 2023’te Inter’in kaptanlığına kadar yükselen futbolcu, kulübünde 2 Serie A şampiyonluğu, 2 İtalya Kupası ve 3 İtalya Harika Kupası kazandı.
Ballon D’or ödülünün geniş aday listesine 2024 yılında seçilen Hakan, 20. sırayı alarak değerli muvaffakiyete imza attı.
Hem Almanya hem Türkiye ulusal gruplarından teklif alan lakin tercihini Türkiye’den yana kullanan oyuncu, 95 maça çıktığı A Ulusal Futbol Ekibinin kaptanlığını yapıyor.
– Arda Güler
Arda Güler, genç yaşında gösterdiği performansla hem Türk hem dünya futboluna damga vurma potansiyeli en yüksek isimlerden olduğunu gösterdi.
Top sürme yeteneği, üst seviye oyun zekası ve alandaki olgunluğuyla Gençlerbirliği’nden geldiği Fenerbahçe altyapısından 16 yaşında A Kadro’ya yükselen Arda, burada gösterdiği performansla Avrupa “devlerinin” dikkatini çekti. Fenerbahçe formasıyla 51 maça çıkan oyuncu, bir Türkiye Kupası kazandı.
Kıyasıya transfer rekabetinin akabinde 20 milyon avro bonservis bedeli karşılığında Real Madrid’e transfer olan oyuncu, genç yaşına rağmen kulübüyle 1 La Liga, 1 İspanya Harika Kupası, 1 UEFA Şampiyonlar Ligi, 1 UEFA Muhteşem Kupası ve 1 FIFA Kıtalararası Kupası kazandı.
A Ulusal Ekip formasıyla 18 maça çıkan Arda, Türkiye’nin 2024 UEFA Avrupa Şampiyonası’nda çeyrek finale çıkmasında değerli rol oynadı.
– Kenan Yıldız
Kenan Yıldız, mesleğine kanat oyuncusu olarak başlamasına karşın sahip olduğu oyun görüşü ve tekniğiyle “10” numara oynamayı da başardı.
Bayern altyapısına küçük yaşta gelen Kenan, 2022 yılında Juventus’un 19 yaş altı grubuna transfer oldu. Torino grubunda 1.5 yılda A ekibe çıkan Kenan’a gösterdiği potansiyel sonrasında “10” numaralı forma verildi.
Genç yaşına karşın Juventus’un aslarından biri haline gelen Kenan, kulübüyle 69 maça çıktı ve bir İtalya Kupası kazandı.
Milli ekip tercihini Türkiye’den yana kullanan Almanya doğumlu futbolcu, ulusal formayı 17 maçta terletti ve 2024 UEFA Avrupa Şampiyonası’nda çeyrek finale çıkan grupta vazife yaptı.
– Orkun Kökçü
Orkun Kökçü, oyunun iki tarafını de muvaffakiyetle oynayabilen, yüksek tempolu ve pas kalitesi yüksek orta alanlar ortasına girdi.
Altyapısından yetiştiği Feyenoord formasıyla 175 maça çıkan Orkun, kaptanlığa yükseldiği Rotterdam takımında 2022-23 döneminde Eredivisie şampiyonluğu yaşadı.
Gösterdiği performans sonrasında ismi birçok Avrupa kulübüyle anılan oyuncu, 2023 yazında 25 milyon avro bonservis bedeliyle Benfica’nın yolunu tuttu ve kulübü ile 1 Portekiz Lig Kupası ve 1 Portekiz Harika Kupası kazandı.
Hollanda doğumlu olmasına karşın ulusal kadro tercihini Türkiye’den kullanan Kökçü, 38 sefer ulusal formayı terletti.
– Yusuf Yazıcı
Yusuf Yazıcı, oyun kurma yeteneği, güçlü sol ayağı ve bitiriciliğiyle Avrupa’da kendini kanıtlayan Türk futbolculardan oldu.
Altyapısından yetiştiği Trabzonspor’un as oyuncularından biri haline gelen Yusuf, 2019’da 18.5 milyon avro bonservis bedeliyle Lille takımına katıldı.
Fransız grubunda birinci yılında başarılı performans gösteren “10” numara, UEFA Avrupa Ligi’nin gol hükümdarı olurken kadrosunun da 10 yıl ortadan sonra birinci Ligue 1 şampiyonluğunu kazanmasında kıymetli rol oynadı.
Lille ile 1 Fransa Harika Kupası da kazanan oyuncu, CSKA Moskova ve Trabzonspor’un akabinde Olympiakos’un yolunu tuttu.
Yusuf, ulusal kadro formasıyla 45 maça çıktı.
– Can Uzun
Can Uzun, skor üretme yeteneği ve güçlü fiziğiyle fark yaratan çok istikametli “10” numara olarak dikkati çekti.
Sol kanat ve santrfor bölgelerinde de misyon alabilen Can, genç yaşına karşın hamlenin her bölgesinde oynayabiliyor.
Altyapısında forma giydiği Nürnberg grubunda 2023 yılında A gruba yükselen Can, birinci döneminde 35 maçta 19 gol atarak Bundesliga 2’nin en çok gol atan 5 oyuncusu ortasına girdi.
Bu performansı sonrasında 11 milyon avro bonservis bedeliyle Eintracht Frankfurt’a transfer olan genç yıldız, ekipteki ayrılıklar sonrasında bulduğu süreyi artırmaya başladı.
Almanya ulusal ekibinden da teklif alan oyuncu, tercihini Türkiye’den yana kullandı ve Mart 2024’te birinci ulusal maçına çıktı.
